کد مطلب:223208 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:194

گنجینه کتابخانه » اهل بیت » امام رضا (ع) »»» فهرست کتاب

راه کویر (از یزد به سوی خراسان)

راه كویر (از یزد به سوی خراسان)

راههایی كه از بیابان و كویر مابین فارس و خراسان به خراسان و نائین و اصفهان و ری و كرمان و سیستان منتهی می شد در منابع جغرافیایی قدیم ذكر شده و ما تنها ( إشكال العالم، ص 9 - صلی الله علیه واله 15؛ جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ص 52 - 349؛ صورة الأرض، ص 9 - 143؛ مسالك الممالك ، ص 91 - صلی الله علیه واله 18. )

به شرح مسیر راه یزد به خراسان كه در بررسی مسیر عبور حضرت رضاعلیه السلام مورد توجه است می پردازیم. بنابر نقل جیهانی مسیر این راه عبارت است:

1. از یزد تا «انجیره» یك منزل و بدان جا چشمه ای است و حوضی از آب باران.

2. از انجیره تا «خرانق». خرانق دهی است كه در آن جا زراعت و دامداری كنند و حدود دویست خانه در آن است.

3. از خرانق تا «تل سیاه و سفید» یك منزل است و آن جا هیچ كس نباشد و دو حوض است از آب باران.

4. از تل سیاه و سفید تا «ساغند» یك منزل است، آن جا دهی است آبادان و چشمه آب چهار صد مرد در آن سكنی دارند.

5. از ساغند تا «رباط پشت بادام» یك منزل است، آب آن جا از چاه است و در آن جا كاروانسرا و منزلی است.

صلی الله علیه واله . از رباط پشت بادام تا «رباط محمّد» یك منزل است و آن جا سی مرد باشد و ایشان را چشمه آب و كشت هست.

علیه السلام . از رباط محمّد تا «ریگ» یك منزل است و در آن جا كسی نیست، چشمه آبی است و مقدار دو فرسنگ ریگ است.

8. از ریگ تا «مهلب» یك منزل و در آن جا كسی نیست، چشمه آب و كوهی است.

9. از مهلب تا «رباط حوران» یك منزل و رباط از خشت پخته است و گچ كرده اند ( صورة الأرض، ص علیه السلام 14. )

( مسالك الممالك، ص 190. )

و سه چهار كس نگاهبان آن.

10. از رباط حوران تا «چشمه رادخره» یك منزل و بدان جا چشمه آب گرم ( زاد آخرت، مسالك الممالك، ص 190. )

است و هیچ كس نیست.

11. از چشمه رادخره تا «بشتاران» یك مرحله و آن جا دهی است بزرگ، بر ( صورة الأرض، ص علیه السلام 14. )

یك سوی آن طبس است و در آن جا سیصد مرد و آب و كشت و عمارت و چهارپایان است.

12. از بشتادران تا «بن» یك منزل سات و آن جا دهی است آبادان كه قریب پانصد كس ساكن و عمارت و زراعت و مواشی دارد.

13. از بن تا «زادویه» یك منزل، در آن جا كسی ساكن نیست و چاه آب است.

14. از زادویه تا «رباط زنگر» یك منزل و در آن جا آب روان است و اندك زراعت و سه چهار كس ساكن است.

15. از رباط زنگر تا «اشبست» یك منزل است و در آن جا حوض آب باران است.

صلی الله علیه واله 1. از اشبست تا «ترشیز» كه شهری است معتبر و معروف یك منزل است، ترشیز حومه «پشت» (بشت) نیشابور است و شهری زیبا و پربركت و پرجمعیت و در هر دو یا سه فرسخ، كاروانسرا و حوض آب دارد.

راههای بیابان بدین ترتیب است: از اصفهان تا ری، از نائین تا خراسان، از یزد تا خراسان، راه شور، راه راور، راه خبیص، راه نو، راه سیستان تا كرمان و راه یزد و میبد و نائین كه در «كرت» به هم می رسند و آن شهری است به سه فرسنگی طبس و در آن جا قریب هزار مرد باشد و در اعمال طبس است.

( إشكال العالم، ص 8 - علیه السلام 15؛ جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ص 52 - 349؛ صورة الأرض، 9 - 145؛ اصطخری، مسالك الممالك، ص 91 - 188. )

بنابر آنچه گفته شد، حضرت رضاعلیه السلام از منطقه كویری و راه خشك بیابانی عبور كرده اند و در منابع جدید این منطقه كویری را شهر یزد ذكر كرده اند. علاوه بر این موضوع این شهر در مسیر راه قدیمی فارس به شیراز قرار داشته و وجود قدمگاهها و آثار یادبود برجای مانده از عبور حضرت رضاعلیه السلام در حوإلی شهر یزد و برخی مناطق آن كه از قدمت و اعتبار درخور توجّهی برخوردارند، عبور حضرت علیه السلام را از این شهر قوّت می بخشند.



بررسی قدمگاههای إمام علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام در یزد

در یزد چندین قدمگاه منسوب به حضرت إمام علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام به چشم می خورد. اهمیت و اعتبار تاریخی این قدمگاهها یكسان نیست و هر كدام نیازمند بررسی جداگانه ای است بنابراین ابتدا از محل و ناحیه ای كه قدمگاهها در آن واقع شده اند سخن خواهیم گفت و سپس موقعیت آنها را با توجه به خط سیسر حضرت علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام بررسی خواهیم كرد.